Dziecko potrzebuje wskazówek,
na to jak wprowadzić ład do swego wewnętrznego domostwa,
aby następnie móc nadać ład swemu życiu
/Bruno Bettelheim/
Bajkoterapia, czyli małymi kroczkami przez wielkie strachy
„Oswajanie strachu”
Nie jest łatwo strach oswoić. Trzeba wiedzieć: strach się boi.
Ma spotniałe blade dłonie, Futro wiecznie nastroszone,
Niespokojne wielkie ślepia. Wie, nie będzie nigdy lepiej.
Niekochany, zaniedbany patrz, przemyka się wzdłuż ściany.
Zimny. Czujny. Roztrzęsiony. W ciemnym kącie przyczajony.
Wystaw mu miseczkę mleka. Oswój go. On na to czeka.
Justyna Winiarska
Bajkoterapia jest terapią poprzez zastosowanie bajek. Uczy, jak radzić sobie
w trudnych chwilach z uczuciami.Wiele dzieci ma trudności w mówieniu o swoich
problemach (poczucie winy, wstyd). Bajki terapeutyczne umożliwiają dziecku
bezpieczną konfrontację z problemem.
Uniwersalna rola bajek polega na wyzwalaniu emocji, a przede wszystkim na obniżaniu
poziomu lęku u dzieci. Dzieci lubią się bać wtedy, gdy wiedzą, że za chwilę nastąpi
przyjemne uczucie ulgi. Szczęśliwe rozwiązanie buduje pokłady optymizmu i nadzieję,
że własne problemy również zostaną rozwiązane.
W odróżnieniu od zwykłych bajek i baśni, w bajkach terapeutycznych magia nie
rozwiązuje problemów. Bohater opowiadania podejmuje trud i korzystając jedynie
z pomocy lub porad przyjaciół odnosi sukces, radzi sobie z własnymi problemami. Ta
różnica przekłada się na sytuacje realne, gdy dziecko nie oczekuje „magicznego
wyjścia”,ale rozumie, że to od niego zależy jak upora się z problemem.
Czego uczy?
Niezwykłe, pełne tajemniczości oraz ciekawych sytuacji opowiadania są doskonałym
sposobem na rozwijanie u dziecka umiejętności społecznych i emocjonalnych. To także
doskonały sposób na kształtowanie umiejętności twórczego myślenia, łamania
schematów i stereotypów, budowania poczucie własnej wartości, generowania narzędzi
do rozwiązywania problemów. W prosty sposób to co nie możliwe staje się możliwe..
Od ilu lat?
Najczęściej polecana jest dla dzieci od czwartego roku życia. Głownie z powodu
umiejętności poznawczych dziecka. Doświadczenie pokazuje jednak, że bajkoterapię
warto stosować również w młodszym wieku. To pozwoli by dziecko szybciej nauczyło
się czerpać korzyści z takiej formy pomocy.
Jak działa?
Fenomen bajkoterapii polega głównie na tym, że bajka działa sama. Jej treść przenika do
dziecka stopniowo zaczynając na nie wpływać. W pewnym momencie dziecko zostaje
sam na sam z bohaterem. Rozpoczyna się proces zmiany. Posługując się bajką jako
narzędziem, dziecko ma możliwość wejścia w role jej bohaterów. Wyobrażają sobie jak
i dlaczego ktoś może się czuć w określonych sytuacjach czy w odpowiedzi na różne
zachowania. Dziecko rozumiejąc to, co dzieje się z innymi, uczy się rozumieć siebie
i emocje, które przeżywa. Czuje, która z prezentowanych mu bajek odnosi się do jego
sytuacji wewnętrznej. Odnajduje ono podobieństwo ze swoim problemem i uczy się
stawiać mu czoło. Terapeutyczne opowiadania pomagają uporać się z dziecięcymi
lękami i wątpliwościami. Wyjaśniają istotę zachowań uznawanych przez społeczeństwo.
Bajki dotykają ważnych obszarów takich, jak zazdrość i odwaga, złość, tolerancja,
wdzięczność, rywalizacja między rówieśnikami, agresja, lęk i wiele innych. Dla szkraba
są wyjątkowo bezpieczne gdyż ma ona możliwość stawienia czoła problemom, które
przeżywają zwierzątka, misie, rycerze lub inni bohaterowie. Dziecko identyfikuje się
z tym, który w jakiś sposób jest mu najbliższy. Robi to jednak zupełnie nieświadomie
dzięki czemu nie czuje się „przyciskane", kontrolowane lub zmuszane do wynurzeń.
W taki sposób znajduje zrozumienie, czuje, że nie jest samo, doświadcza rozwiązania
i ma szansę zdecydować czy ono mu odpowiada. Często próbuje tego samego
rozwiązania w świecie realnym. W tej sytuacji również nie zdaje sobie sprawy z tego,
że coś naśladuje. Jest przekonane o swojej niezależności i sile. Uważa, że to jego
pomysł. W taki sposób buduje się poczucie własnej wartości i pewności siebie. Dziecko
nieświadomie rozwiązuje swój problem przekonane o własnej niezależności. Często jest
z siebie zadowolone i dumne. Dorosły najczęściej widzi podobieństwo w zachowaniu do
bohatera bajki. Jego zadaniem jest jednak podkreślenie odwagi dziecka i jego
sprawczości, a nie wskazywanie tegoż właśnie podobieństwa.
Jak wpływa na relacje rodzinne?
Bajkoterapia to także doskonały sposób na budowane więzi rodzica z dzieckiem.
Pozwala ona nawiązać bliższy kontakt z maluchem, zrozumieć jego sytuację, emocje,
sposób patrzenia na świat. Przy pomocy bajki rodzic może udzielić dziecku lepszego
wsparcia, które trafi w samo serduszko malucha. Malec poczuje się zauważony
i zrozumiany. To wszystko zbuduje jego poczucie bezpieczeństwa i bycia ważnym oraz
kochanym.
Jak stosować bajkoterapię?
Aby go wspomóc i uzyskać jak najlepsze efekty warto skorzystać ze szkolenia
dotyczącego bajkoterapii lub poradzić się specjalisty. Należy wiedzieć jak dobrać bajkę,
gdzie jej szukać i co z nią można zrobić. Dorosły powinien wiedzieć jak reagować
w sytuacji kiedy dziecko wraca do bajki, zaczyna zadawać pytania, szuka kontaktu.
Wybierając bajki do terapii należy dziecku przedstawić wiele różnych tematów
związanych z jego życiem i potrzebami. Ono samo wyszukuje odpowiednie dla swojej
sytuacji wzory czy postacie. Dzięki temu szybciej wyrównają się jego zaburzone
funkcje, przezwycięży on swój strach czy też nauczy panować nad złością lub innymi
uczuciami.
Gorąco polecamy i zachęcamy do bliższego zapoznania się z metodą!
Do pobrania